Of je nu met een kleine reportageflitser werkt of een zware studioflitser, vroeg of laat komt het moment dat je er meer wilt uithalen dan er vermogensgewijs in zit! Hieronder vind je een aantal technieken die je kan gebruiken om het onderste uit je flitser te halen tijdens de opname.

1 Zet je flitser zo dicht mogelijk

Jinbei flitser met SMDV Alpha 110 softbox net buiten beeld om zo zacht mogelijk licht te hebben en een zo krachtig mogelijke lichtbron.

Licht volgt een aantal fysische wetten, waarvan de Omgekeerde Kwadraatsregel de belangrijkste is: halveer je de afstand tussen je lichtbron (of dat nu een gloeilamp of een flitser is), dan valt er maar liefst vier keer zoveel licht op je onderwerp! Daarom dat je zal merken dat bij veel shoots de lichten net buiten het kader van de foto staan: niet alleen zijn ze dan relatief het meest krachtig, maar omdat de lichtbron relatief groter is ten opzichte van het onderwerp, krijg je ook zachter licht, wat vaak gewenst is.

In deze behind-the-scenes-foto zie je hoe dicht het licht bij mijn onderwerp staat. In realiteit staat het eigenlijk nog dichter. De brede hoek waarmee deze foto gemaakt werd, doet het lijken of er nog wel een metertje tussen zit maar het was eerder… — In deze behind-the-scenes-foto zie je hoe dicht het licht bij mijn onderwerp staat. In realiteit staat het eigenlijk nog dichter. De brede hoek waarmee deze foto gemaakt werd, doet het lijken of er nog wel een metertje tussen zit maar het was eerder een halve meter of minder dat de lichtbron verwijderd stond van de rand van het frame!

2 Werk op de synchro-tijd van je camera

Omdat voor je flitser niet de sluitertijd, maar wel de lensopening telt, maak je het je flitser makkelijker wanneer je op de synchro-tijd van je camera werkt. Dat is immers de hoogst mogelijke (reguliere) sluitertijd waarbij je flitser nog steeds werkt. Dus bekom je op de synchro-tijd meteen ook het grootst mogelijke diafragma en dus de grootste opening waardoor je flitser in de ultrakorte tijd dat hij afgaat, zijn lading licht kan dumpen. Met andere woorden, indien je camera een synchro-tijd heeft van 1/250e seconde, dan kan je beter op f/11, ISO 200, 1/250e fotograferen dan op f/16, ISO 200, 1/125e. De eerste optie laat immers - bij gelijke flitskracht - twee keer zoveel flitslicht op de sensor vallen als de tweede.

3 Wees spaarzaam met het gebruik van High-Speed Sync

Links: 1/4000e seconde HSS, flitser op volle kracht. Rechts: 1/250e seconde (= sync-speed), flitser op volle kracht, 4 stops ND filter. Je merkt duidelijk dat de achtergrond in beide foto’s even donker is, maar het onderwerp dat door flitslicht verl… — Links: 1/4000e seconde HSS, flitser op volle kracht. Rechts: 1/250e seconde (= sync-speed), flitser op volle kracht, 4 stops ND filter. Je merkt duidelijk dat de achtergrond in beide foto’s even donker is, maar het onderwerp dat door flitslicht verlicht wordt, is in de rechtse foto veel helderder dan in de linkse foto. High-Speed Sync is dus handig, maar het kost je wel flitskracht!

High-Speed Sync laat je toe om voorbij de synchro-tijd van de camera toch nog met flitslicht te werken, zelfs tot 1/8000e van een seconde. Dat mag handig zijn om overdag te kunnen flitsen met wijd open diafragma’s of om actie te bevriezen, maar houd er rekening mee dat deze techniek behoorlijk wat licht verspilt, zodat je makkelijk 1 tot 2 stops minder rendement uit je flitser haalt. Je werkt efficiënter door op de synchro-tijd van je camera te werken (zie ook de vorige tip) en indien je de omgeving nog donkerder wilt maken, voor de rest ND filters te gebruiken dan door een equivalente belichting te maken met HSS. Of anders gezegd: een foto gemaakt op 1/250e seconde met een 4 stops grijsfilter voor je lens zal er qua omgevingsbelichting net hetzelfde uitzien als een foto gemaakt op 1/4000e seconde zonder grijsfilter. Maar indien je een flitser toevoegt, zal de eerste foto meer flitslicht ontvangen dan de tweede.

4 Zoom je flitskop of gebruik een zoom-reflector

Fujifilm GFX 100 | GF110mmF2 R LM WR @ 110 mm | 1/500 sec. @ f/2 | ISO 100 | Godox AD600 Pro met Nicefoto Zoom Reflector links buiten beeld.

Een zoomreflector van Nicefoto met bijhorende grid. Als je het onderste uit de kan wilt halen, gebruik je hem natuurlijk zonder grid.

Bij de meeste reportageflitsers kan je de kop van de flitser zoomen tot 105 of 200 mm. Dit concentreert het flitslicht waardoor het verder reikt. Uiteraard krijg je op die manier ook harder licht. Met een accessoire zoals de MagBeam van MagMod, kan je zelfs je licht nog meer concentreren. De kop van studioflitsers kan je niet zoomen, maar er bestaan wel speciale zoom-reflectoren voor , zoals die van Profoto of die van Nicefoto. Omdat die het licht dat uit je flitser komt, bundelen, kan je één tot twee stops licht meer uit je flitser persen. De keerzijde van de medaille is dat je licht harder wordt, maar dat hoeft niet noodzakelijk een slechte zaak te zijn, integendeel…

5 Gebruik een boom-statief of een lichtassistent met een boom-arm

Door een assistent te gebruiken kon ik de flitser en de softbox veel dichter bij mijn onderwerp krijgen dan wanneer ik het licht op een statief gezet had. Het verschil in lichtopbrengst op mijn onderwerp was geweldig. In deze ondertussen bijna 10 ja… — Door een assistent te gebruiken kon ik de flitser en de softbox veel dichter bij mijn onderwerp krijgen dan wanneer ik het licht op een statief gezet had. Het verschil in lichtopbrengst op mijn onderwerp was geweldig. In deze ondertussen bijna 10 jaar oude foto gebruikte ik nog 4 Nikon SB-900 flitsers en 4 PocketWizard Radio-ontvangers. Het hele zootje kostte een kleine 2.500 € en had minder power (en woog meer dan) één Godox AD400 Pro, die je vandaag voor nog geen 750 € kan kopen. Bovendien zat ik continu met batterij-stress, want in totaal gebruikte deze set-up maar liefst 24 AA batterijen. Flitsen op locatie is de laatste jaren een pak voordeliger, makkelijker en efficiënter geworden. Zie je door de bomen het bos niet meer? In de tweede editie van Flash! vind je ook heel wat up-to-date materiaaladvies.

Lastolite LLLS2453 Non-rotating Extending Handle.

Je lichtbron zelf bevindt zich meestal hoog genoeg om niet snel in beeld te komen. Het probleem zit hem meestal in het statief: om te vermijden dat dat in beeld komt, moet je je licht soms verder zetten dan ideaal is. Een boom-statief of een assistent met manuele boom-arm, zoals de Lastolite Non-Rotating Extending Handle komt in zo’n gevallen van pas om je licht zo dicht mogelijk bij je onderwerp te zetten.

Vond je deze informatie interessant? In de tweede editie van Flash! Flitsfotografie op locatie vind je nog 262 andere pagina’s boordevol nuttige tips, tricks en voorbeelden om van jou een echt flitsende fotograaf te maken!

Tweede, herziene druk van Flash! is nu verkrijgbaar!

Flash! Flitsfotografie op locatie is beschikbaar in twee versies. Met de Standard Edition haal je het gedrukte boek in huis. De Deluxe Edition voegt daar nog de ebook-versie en mijn video-tutorial ‘Tussen Licht & Lightroom, Vol. 01’ aan toe. De Add-To-Cart knop hieronder is enkel voor kredietkaart-betalingen. Wil je op een andere manier betalen, gebruik dan deze link:

Bespaar extra op mijn andere gedrukte boeken met deze voordeelbundels:

Ter gelegenheid van de lancering van de tweede, herwerkte editie van Flash! Flitsfotografie op locatie, zijn er ook een aantal voordeel-aanbiedingen met mijn andere boeken. Die vind je hieronder: